Przyjmując za podstawę podziału odpowiednie kryteria, można przeprowadzić systematykę wykorzystywanych w analizie ekonomicznej metod badania. Do najczęściej wymienianych kryteriów zalicza się:

–          kolejność oceny zjawisk ogólnych i szczegółowych, zgodnie z którą wyodrębnia się metodę indukcyjną( scalania) i metodę dedukcyjną( rozdrabniania),

–          etapy prac analitycznych lub też stopień pogłębienia prowadzonych badań, gdzie wyróżnia się metody właściwe w trakcie badań wstępnych ( analiza porównawcza) i  metody analizy przyczynowej ( analiza przyczynowa).[1]

Metoda indukcyjna jest to przechodzenie: od zjawisk szczegółowych do ogólnych, oraz od czynników do wyników, na których poziom miały wpływ oceniane czynniki i od przyczyn do skutków. Metoda ta pozwala na uzyskanie dokładnej i pełnej informacji analitycznej o działalności przedsiębiorstwa. Metoda dedukcyjna polega na przyjęciu odwrotnego kierunku badań analitycznych niż w metodzie indukcyjnej. Już na samym wstępie osoba analizująca wyrabia sobie pogląd dotyczący ostatecznych wyników działalności przedsiębiorstwa, ponieważ rozpoczyna ta osoba analizę od oceny syntetycznych wskaźników charakteryzujących całokształt jego działalności, np. od oczekiwanego wzrostu wartości przedsiębiorstwa.

Można skorzystać z metody redukcji ( weryfikacji), w której wyróżnia się trzy etapy:

–          sformułowanie wstępnej syntezy charakteryzującej badane zjawisko,

–          zweryfikowanie prawidłowości tez i wniosków w toku prac analitycznych,

–          podsumowanie ustaleń i sformułowanie syntezy końcowej.

Do zweryfikowania prawidłowości tez i wniosków w toku prac analitycznych możemy korzystać zarówno z metody indukcyjnej jak i dedukcyjnej. Jest to metoda bardzo użyteczna, lecz wymagająca od analityka dobrego przygotowania merytorycznego i dobrej znajomości analizowanego podmiotu, zjawiska.

Jeśli chodzi o inne kryteria zaliczyć można np. zakres (stopień) rozwinięcia metod analizy w przeprowadzonym badaniu przedmiotu lub formy opisu. godnie z wymienionym pierwszym kryterium ( zakres rozwinięcia metod analizy) wyróżnia się:

–          analizę elementarną, obejmującą rozłożenie badanego przedmiotu na elementy bez ustalenia wzajemnych zależności,

–          analizę funkcyjną, obejmującą rozłożenie badanego przedmiotu na odpowiednie składniki z uwzględnieniem związków między tymi składnikami,

–          analizę logiczną, obejmującą rozłożenie badanego przedmiotu na składniki z uwzględnieniem ich stosunków logicznych.

W przypadku drugiego kryterium – formy opisu, wymienia się:

–          metody analizy jakościowej, ujmujące badane związki i zależności w formie opisowej, werbalnej bez prób nadawania im ilościowego, mierzalnego wyrazu,

–          metody analizy ilościowej (deterministyczne i stochastyczne), które ujmują badane procesy gospodarcze w formie liczbowej.